مقایسه دستگاه اسپرسو ساز خانگی و صنعتی

آیا به یک دستگاه خانگی میتوان یک عصاره گیری حرفه ای داشت؟ دستگاه های اسپرسو ساز صنعتی چرا انقدر گرانتر از دستگاه های خانگی هستند؟ یک دستگاه خانگی گران میتواند جای یک دستگاه صنعتی را بگیرد؟ فرق اصلی اسپرسو ماشین صنعتی و خانگی چیست؟ دستگاه های نیمه صنعتی چطور؟ و … در این نوشته سعی شده است به این سوالات پاسخی دقیق و صریح داشته باشیم.

پاسخ قطعی ما به این سوال که “آیا میتوان از دستگاه خانگی به جای دستگاه صنعتی استفاده کرد؟”، “خیر” است. در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت که چگونه به این جواب صریح رسیده ایم؟!

میدانیم که برای تهیه ی یک اسپرسو نیاز به آبی با دمای مشخص و فشار مشخص داریم و این آب باید به نحوه صحیحی با ذرات آسیاب شده ی قهوه برخورد داشته باشد تا عصاره گیری به درستی صورت گیرد. پس المان های اصلی تهیه ی یک فنجان اسپرسو، فشار، دما و نحوه ی برخورد آب و قهوه است.

مهمترین المان های تهیه یک اسپرسو: فشار، دما و نحوه ی برخورد آب و قهوه است.

در یک اسپرسو ماشین، پمپ تجهیز ایجاد فشار است، بویلر وظیفه ی ایجاد دمای مناسب را برعهده دارد و در هد گروپ عملیات عصاره گیری صورت میگیرد. پس سه جز اصلی که عملیات عصاره گیری را هدایت میکنند، پمپ، بویلر و هد گروپ خواهند بود. در ذیل به بررسی این سه جز و تفاوت و تشابه آنها در دستگاه های خانگی و صنعتی میپردازیم.

اجزا اصلی تامین المان های تاثیر گذار در تهیه اسپرسو: پمپ، بویلر و هد گروپ است.

بویلر به عنوان یکی از بزرگترین و پر هزینه ترین جز دستگاه اسپرسو ساز وظیفه ی گرم کردن آب تا دمای مورد انتظار برای عصاره گیری است. در عموم دستگاههای خانگی بویلر وجود نداشته و وظیفه ی اینکار (گرمایش آب) به عهده قطعه ای به نام مبدل است. مبدل های دستگاه های خانگی از نوع خشک است. در این مبدل های یک بلوک فلزی بوسیله ی یک المنت گرم شده و گرمای آن به آبی که قبل از عصاره گیری، از این بلوک عبور داده می شود، انتقال پیدا میکند. معمولا بلوک های دستگاه های خانگی دارای یک مسیر مارپیچ هستند که آب از داخل آن عبور کرده و انرژی گرما را جذب میکند. برای ثابت نگه داشتن دمای این بلوک ها از قطعه ای به نام ترموسوییچِ اتومات استفاده می شود. ترموسوییچ روی بدنه ی خارجی بلوک مبدل قرار گرفته و ازطریق خاموش و روشن کردن المنت، دمای قطعه را در محدوده ی 80 تا 100 درجه نگاه میدارد. از مزایای استفاده از مبدل به جای بویلر هزینه ی و اندازه ی کمتر است. عموما بلوک های مبدل دستگاه های اسپرسو ساز خانگی با تکنولوژی ریخته گری ساخته میشوند که همین امر در راستای صرفه جویی های اقتصادی کمک شایانی خواهد کرد. اما این تنها مزیت این تجهیز نصبت به یک بویلر است. از معایب مبدل میتوان به عدم ثبات در تامین دما، نیاز به رسیدگی بیشتر به دلیل تشکیل رسوب، سرعت کم در افزایش دما، دقت پایین در تنظیم دما روی یک مقدار مشخص و … است مجموع این عوامل باعث می شود با استفاده های مکرر و پشت سر هم از یک دستگاه خانگی به شدت در دما تغییر احساس کنیم. این عاملی یکی از اساسی ترین محدودیت های یک اسپرسو ساز خانگی است. از دیگر سو بویلر های دستگاه اسپرسو ساز صنعتی عموما از جنس برنج، مس، استیل و یا آلیاژ های آنها ساخته می شود. انواع نوردها، خمکاری ها، فلنج ها و تجهیزات کنترلی باعث می شوند قیمت تمام شده ی یک بویلر چندین برابر یک مبدل خشک باشد. اساس کار بویلر در یک مقاله به صورت جداگانه بررسی شده است. در یک بویلر حجم آبی چند صد برابر یک مبدل دستگاه خانگی جای میگیرد، که این امر موجب می شود حجم قابل توجهی از آب با یک دمای ثابت آماده به عصاره گیری در دسترس داشته باشیم. پس در نتیجه ثبات در استفاده های مکرر از یک دستگاه اسپرسو ساز صنعتی تا حد قابل توجهی نسبت به یک دستگاه خانگی بیشتر است. باید به این نکته اشاره کنیم که تولیدکنندگانی از دستگاه های اسپرسو ساز خانگی وجود داردند که از بویلر استفاده کرده اند و این ضعف را تاحد قابل توجهی جبران کرده اند. از طرف دیگر تولید کنندگانی از دستگاه های اسپرسو ساز صنعتی نیز وجود دارند که از مبدل های خشک به جای مبدل های خیس (هیت اکسچنجر های قرار گرفته در بویلر بخار) استفاده میکنند و نوعی موجبات ابتلا به عیوب دستگاه های خانگی را در تولیداتشان فراهم کرده اند.

بویلر یک دستگاه صنعتی در سایز کوچک

مبدل یک دستگاه خانگی

علم به نحوی رو به پیشرفت است که صرفه جویی در مصرف انرژی از مهمترین اهداف توسعه این دست از تکنولوژی ها، قرار گرفته است. در سال های اخیر تولید کنندگان دستگاه های اسپرسو ساز صنعتی در استفاده از مبدل به جای بویلر در جهت کاهش مصرف انرژی گام های جدی برداشته اند، اما این تجهیزات تازه وارد هنوز جای پیشرفت و بهینه شدن دارند و پیش بینی میشود دستگاه های جدید در سال های آینده با وجود بلوک های مبدل بهینه شده، به بازار عرضه شوند.

ترمو بلاک استفاده شده در دستگاه های صنعتی به جای بویلر

مورد مهم دیگر در عصاره گیری اسپرسو، فشار آب است که وظیفه تامین آن برعهده پمپ است. به صورت کلی در دستگاه های خانگی پمپ از نوع ویبراتور و در دستگاه های صنعتی پمپ از نوع روتاری ست. پمپ های ویبراتور در اثر جابجایی یک پیستون که در دو سر آن از شیر یک طرفه استفاده شده است، میتوانند فشار را ایجاد کنند. از همین مورد مشخص میشود که سیکل تامین فشار در پمپ های ویبراتور ضربه ای و غیر یکنواخت است. از طرف دیگر فشار حاصله از این پمپ ها قابل تنظیم نبوده و به شدت وابسته به باز یا بسته بودن مسیر خروجی خواند بود. اگر در پمپ دستگاه های قهوه ساز دارای پمپ ویبراتور آسیاب قهوه را ریز کنید فشار میتواند تا 20 بار بالا رود و یا با درشت کردن سایز آسیاب فشار در بسکت قهوه تا 3 بار کاهش پیدا کند. یکی دیگر از دلایل ناپایداری و عدم ثبات در استفاده های مکرر از دستگاه اسپرسو ساز خانگی نیز همین مورد است.

پمپ ویبراتور استفاده شده در دستگاه های خانگی

الکترو پمپ یک دستگاه صنعتی

المان سوم در دم آوری یک اسپرسو نحوه ی برخورد آب و قهوه آسیاب شده است. این دستور تهیه شامل حفظ دما ی آب عصاره گیری و ریتم برخورد آب و قهوه است. در دستگاه های خانگی عمده قطعات تشکیل دهنده هد گروپ از جنس پلاستیک و یا آلیاژ های نامناسب برای انتقال بهینه گرما هستند و احتمال از دست رفتن گرما و یا از جهت دیگر بالا رفتن بیش از حد دما (در هد گروپ هایی که جداگانه دارای المنت هستند) وجود دارد. از طرف دیگر برخورد آب و قهوه آسیاب شده باید در یک ریتم قابل کنترل و منظم اتفاق افتد. به دلیل انتقال نامنظم آب در لوله ها و مبدل اسپرسو ساز های خانگی (در اثر استفاده از پمپ ویبراتور) عملا کنترل دقیقی از برخورد آب و قهوه در این دستگاه ها مورد انتظار نیست. از جهت دیگر بسکت پرتافیلتر دستگاه های خانگی و شاور (محل ریزش آب از هد گروپ) دارای حجم کمتری نسبت به دستگاه های صنعتی است که همین مورد محدودیت قابل توجهی در استفاده از دستور تهیه های متنوع برای قهوه های محتلف در اختیار کاربر میگذارد.

هدگروپ یک دستگاه صنعتی

هد گروپ یک دستگاه خانگی

یک دستگاه خانگی همانطور که از نامش پیداست برای پاسخ به نیاز یک مصرف کننده خانگی طراحی شده است. مصرف کننده ای که حداکثر استفاده از دستگاه در هر بار روشن و خاموش کردنش به تعداد اعضای خانواده و یا نهایتا به علاوه ی مهمانانشان است. اما یک دستگاه صنعتی طراحی شده است تا نیاز مراجعان فروشگاهی را مرتفع گرداند که تعداد آنها به صدها نفر میرسد. از طرف دیگر یک مصرف کننده خانگی وقت کافی برای سرویس گیری از دستگاه را داشته و اگر تعادل دمایی و فشاری دستگاه در استفاده های متعدد برهم بخورد، میتواند اعضای خانواده و مهمانانشان را متقاعد کنند که برای رسیدن به یک کیفیت مناسب نیاز است کمی صبر کنند؛ اما به تعویق افتادن سرویس گیری از یک دستگاه صنعتی در یک کافی شاپ ممکن است عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. یک کاربر دستگاه صنعتی نیاز دارد تا همیشه یک دستگاه آماده به مصرف داشته باشد. پس ثبات در سرویس دهی یک دستگاه خانگی نسبت به یک دستگاه صنعتی اهمیت بسیار کمتری دارد و طراحان این دو دستگاه این موضوع را مدنظر قرار داده اند. موضوع بعدی در مقایسه زمان آماده سازی دستگاه برای تهیه اولین قهوه است. در یک دستگاه خانگی مخاطب انتظار دارد طی یک زمان کوتاه دستگاه آماده به مصرف گردد اما این مورد برای یک مصرف کننده در اشل صنعتی اهمیت کمتری دارد و میتواند با استفاده از امکانات جانبی دستگاه زمان خودکاری برای روشن شدن دستگاه تعیین کند و در ساعت مشخصی دستگاه را آماده به کار داشته باشد پرا که آماده شدن دستگاه اسپرسو ساز صنعیت برای اولین بار ممکن است تا 45 دقیقه زمانبر باشد، اما یک دستگاه خانگی ظرف چند دقیقه آماده به کار خواهد بود. این تفاوت ناشی از حجم بالای بویلرها و قطعات فلزی دستگاه صنعتی در قیاس با یک دستگاه خانگی است.

یک دستگاه اسپرسو نیمه صنعتی (دستگاهی دارای بویلر، مبدل و هدگروپ صنعتی و پمپ ویبراتور

برند هایی در این میان محصولات ترکیبی به بازار عرضه کرده اند که در بازار داخلی به نام نیمه صنعتی شهرت یافته اند. به طور خلاصه میتوان گفت یک دستگاه با بویلر و هد گروپ صنعتی به همراه یک پمپ ویبراتور، یک دستگاه نیمه صنعتی را می سازد. با توجه به اطلاعات فوق نتیجه این ترکیب کاملا مشخص است.

برای اطلاعات بیشتر در مورد موضوع این مقاله حتما پادکست تمام تک را دنبال کنید.